Δαίμων

Συχνά πυκνά τείνουμε να ταυτίζουμε τους δαίμονες και την λέξη δαίμων της ελληνικής θρησκείας με το διάβολο του χριστιανισμού .

 Η ρίζα της λέξης προέρχεται από το «δαι» και έχει πολλές ερμηνείες , η πιο συνηθισμένη είναι «αυτός που διανέμει» , προέρχεται από το δαίω που σημαίνει χωρίζω , διαμελίζω .Συχνά εμφανίζετε και η ερμηνεία «αυτός που φωτίζει».

 Η άγνωστη μοίρα του ανθρώπου ταυτίσθηκε με τον δαίμονα , ο Πίνδαρος γράφει «τον δαίμονα , που με περιβάλλει , πάντοτε συνειδητά θα τον τιμώ υπηρετώντας τον με τα μέσα που διαθέτω» , συχνά επίσης αναφερόταν οι φράσεις «Πολλές είναι οι μορφές του δαιμονικού , πολλά πραγματοποιούν οι θεοί ανέλπιστα» ή «Ο μεγάλος νους του Διός κυβερνά τον δαίμονα των ανθρώπων που αγαπά» . Ο λαός χρησιμοποιούσε λέξεις όπως ευδαίμων για να δηλώσει την ευτυχία και την επιτυχία κάποιου και δυσδαίμονα ή κακοδαίμονα για το αντίθετο .

 Προγενέστερα ο Όμηρος αναφέρετε στους δαίμονες χρησιμοποιώντας έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο , στην Ιλιάδα ονομάζει δαίμονες τους θεούς που ζουν στον Όλυμπο , ενώ κατά την φάση που η Αφροδίτη βρίσκεται με την Ελένη γράφει ο Όμηρος ότι βαδίζει ως δαίμων . Επίσης ένας ήρωας μπορεί να επιτίθεται σαν δαίμων και να ονομάζετε και ισόθεος .

 Συχνά επίσης το χρησιμοποιούσαν ως προσφώνηση προς ενόν άνθρωποι , όταν π.χ. δεν μπορούσε κάποιος να κατανοήσει κάτι που κάνει ο σύντροφος του «δαιμόνιος», επίσης όταν ένιωθε κάποιος να σπρώχνετε από μια δύναμη έλεγε ότι ενεργεί «συν δαιμόνι» , «προς δαίμονα» έλεγαν όταν όλα στρέφονταν εναντίων τους , την ασθένεια συχνά την περίγραφαν ως «μισητός δαίμων» που επιτίθεται κατά του ανθρώπου και οι θεοί κατόπιν τον σώζουν . Για την Ομηρική αντίληψη ο δαίμων ήταν η κεκαλυμμένη έκφραση της θεϊκής ενέργειας.

 Ο Ησίοδος μας γράφει για τους Δαίμονες που ξεπηδούν από το κουτί της Πανδώρας , δεν ονομάζει όμως ως δαίμονες το βλαπτικά πνεύματα που παίρνουν την ζωή  (Οι Κήρες ονομάζονται θεοί).

Έθεσε επίσης την ακριβή θέση στους δαίμονες , η γένια της χρυσής εποχής με την θέληση του Δια έγιναν δαίμονες – φύλακες που μοίραζαν τα αγαθά , παραμένοντας αόρατοι και αναγνωριζόμενοι μόνο από τις πράξεις τους .

 Ως θεότητα εμφανίζεται μόνο σαν ‘Αγαθός Δαίμων’ (Αριστοφάνης , Πλούταρχος, Παυσανίας κ.α.) στα Ιερά του Διονύσου που απεικονιζόταν σαν ερπετό . Οι Πυθαγόρειοι αργότερα ανέφεραν ότι ήταν σε θέση να τους ακούν και να τους βλέπουν , θεωρούσαν αυτονόητο για όλους τους ανθρώπους ότι μπορούσαν να τους δουν και εκπλήττονταν όταν κάποιος έλεγε το αντίθετο . Ο Πλάτων με την σειρά του τοποθέτησε τους δαίμονες ως επιτηρητές του ανθρώπου έναν για τον κάθε άνθρωπο επιλεγμένο τυχαία κατά την γέννηση του . Ενώ στον αντίποδα ο Ηράκλειτος θεωρούσε ότι «Ο χαρακτήρας είναι για τον άνθρωπο ο δαίμων του».

 Στις τραγωδίες επίσης θα συναντήσουμε τους δαίμονες σαν έργο θεού ή της μοίρας που ενεργεί ανεξάρτητα και αυτόνομα , «πέφτει βαριά πάνω από τα σπίτια» γράφει ο Αισχύλος , μαζί με άλλες θεότητες όπως τις Ερινύες (κατάρα) και τον Αλάστωρ (η εκδίκηση του αίματος που χύθηκε) .

Η εικόνα που μας παρουσιάζεται για τους δαίμονες και γενικότερα για τις ‘σκοτεινές δυνάμεις’ που φοβίζουν τον άνθρωπο , είναι η δύναμη του πεπρωμένου , της κατάρας / εκδίκησης .

 Άλλη μια εικόνα του δαίμονα μπορούμε να πάρουμε ξανά από τον Αισχύλο , στους Πέρσες γίνετε επίκληση του Δαρείου ως Δαίμονος , στον Ευριπίδη ο χορός παρηγορεί τον Άδμητο για τον θάνατο της Αλκήστιδος «νυν δ’εστί μάκαιρα δαίμων» και ο δολοφονημένος Ρήσος γίνεται ένας ανθρωποδαίμων προφήτης . 

 Τέλος ο Σωκράτης μίλα για το ‘δαιμόνιο’ του θέλοντας να εκφράσει την εσωτερική εμπειρία του , την εγκράτεια του , την δύναμη του να λέει όχι και να κάνει πίσω , όλα αυτά τον έκαναν να μιλά για τον δαίμονα του παρά για κάτι το θεϊκό , που τελικά παρερμηνεύθηκε ως μυστική ή νέα θρησκεία .